Warszawa poszczycić się może wieloma wybitnymi postaciami, które zajmowały się nauką, kulturą, sztuką czy polityką. Pośród nich na naszą pamięć bez wątpienia zasłużył sobie Stefan Starzyński, będący ostatnim prezydentem Warszawy przed II wojną światową (i w pierwszych jej miesiącach).
Wczesne lata życia
Stefan Starzyński urodził się 19 sierpnia 1893 w Warszawie, w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych. Sam również miał postawę aktywisty i działacza na rzecz niepodległości, co już w wieku 17 lat zakończyło się dla niego krótkim pobytem w więzieniu carskim – w owianej złą sławą Cytadeli Warszawskiej.
Zamiłowania Starzyńskiego pchnęły go po ukończeniu szkoły na studia ekonomiczne, które ukończył w 1914 roku na Wyższych Kursach Handlowych Augusta Zielińskiego, które w późniejszym czasie przekształcone zostały w Szkołę Główną Handlową. Starzyński studiował także przez dwa lata prawo na Uniwersytecie Warszawskim.
Kariera wojskowa i międzywojenna
Aby uniknąć przymusowego wcielenia do armii carskiej, Starzyński w pierwszych dniach I wojny światowej uciekł z Warszawy do Łodzi i dołączył do Legionów Polskich. W czasie zmagań wojennych brał w nich czynny udział, jak również udzielał się jako członek Naczelnego Komitetu Narodowego.
Karierę wojskową kontynuował przez okres międzywojenny. W 1934 roku uzyskał stopień majora Wojska Polskiego. W latach 30-tych XX wieku pełnił także wiele ról państwowych, między innymi będąc wiceministrem skarbu. W 1932 roku został mianowany wiceprezesem Banku Gospodarstwa Krajowego. We wszystkich rolach zasłynął jako człowiek nowoczesny, nielubiący biurokratycznej nudy, a opowiadający się za aktywnym, kapitalistycznym działaniem gospodarki państwowej. Był przy tym zwolennikiem autorytarnych rządów Marszałka Józefa Piłsudskiego.
O czasach jego rządów i rozwoju ówczesnej Warszawy można przeczytać więcej na stronie Kurier Warszawski, do czego serdecznie zachęcamy.
Prezydent Warszawy
W 1934 roku Stefan Starzyński został mianowany przez premiera prezydentem Warszawy. Wraz z prezydentem Ignacym Mościckim i wicepremierem Kwiatkowskim opracował czteroletni plan rozwoju stolicy, zaplanowany na lata 1938-1942.
Śmiały plan zakładał szybki rozwój Warszawy w kierunku zachodnim i południowym. Myślał o budowie dużego ośrodka sportowego w okolicy Czerniakowa i Siekierek, mając nadzieję, iż za jego sprawą Warszawa będzie w stanie w latach pięćdziesiątych zorganizować Igrzyska Olimpijskie.
Rozmach Starzyńskiego widać było jednak przede wszystkim w planach dotyczących gospodarki i przemysłu, których szczególny rozwój planował na Żeraniu, Bródnie i Pelcowiźnie. Przewidywał ekspansję sieci komunikacyjnej, w tym wydłużenie istniejących ciągów komunikacyjnych i budowę nowych. Jednym z jego najśmielszych pomysłów był plan budowy tunelu, łączącego Wolę z Pragę, a przebiegającego między innymi pod Ogrodem Saskim. Planował również budowę metra.
Te i inne śmiałe plany, które miały uczynić z Warszawy światową metropolię, przerwał wybuch II wojny światowej. Starzyński nie opuścił stolicy. W październiku 1939 roku został aresztowany i trafił na Pawiak. Z ustaleń IPN wynika, że został rozstrzelany między 21 a 23 grudnia tego samego roku.