O wartościach odżywczych warzyw wiemy bardzo dużo i chyba nie trzeba nikogo przekonywać o tym, że warzywa powinny być składnikiem lub dodatkiem do możliwie największej liczby posiłków w ciągu dnia. Piramida zdrowia opracowana przez specjalistów współpracujących ze Światową Organizacją Zdrowia stawia warzywa i owoce blisko podstawy, czyli zaleca ich jedzenie w jak największych ilościach. O ile z jedzeniem owoców należy uważać, szczególnie w przypadku niektórych chorób metabolicznych, o tyle warzywa w większości nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i powinny być podstawą każdej diety.
Wśród warzyw najbardziej popularnych a przy tym łatwo dostępnych, tanich i niezwykle bogatych w składniki są te określane mianem kapustnych. Zalicza się do nich:
– kapustę białą głowiastą,
– kapustę czerwoną głowiastą,
– kapustę chińską,
– kapustę pekińską,
– kapustę brukselską,
– kalafior,
– brukiew,
– brokuły,
– jarmuż,
– kapustę włoską.
Warzywa kapustne zawierają znaczne ilości witamin: C, A, D, E, K, B oraz minerałów: potasu, fosforu, magnezu, miedzi, cynku. Dla procesów trawiennych najważniejszy jest błonnik, który w dużych ilościach jest w składzie tych warzyw. Dzięki błonnikowi jelita pracują sprawniej i szybciej a wydalanie odpadów przemiany materii przebiega bez problemu.
Na polskich stołach króluje kapusta biała. Spożywamy ją głównie w postaci surówek dodawanych do drugiego dania oraz jako główny składnik zupy. Bardzo popularna jest kapusta biała kiszona. Nie warto kupować jej w sklepie – jest zakwaszana octem i zawiera groźne substancje chemiczne. Najlepiej zrobić samemu w warunkach domowych prawdziwą, zdrową kapustę kiszoną. W tym celu trzeba poszatkować albo pokroić główkę białej kapusty. Wymieszać ją z solą w proporcji 1 kilogram kapusty – 2 dekagramy soli. Do mieszanki dodać startą na grubych oczkach marchew. Wymieszać, dobrze wygnieść a następnie ułożyć w kamiennym garnku i ubić drewnianą pałką. Ubijanie można zakończyć wówczas, gdy cała kapusta pokryje się sokiem. Po trzech dniach kiszona kapusta jest gotowa. Można z niej przygotować surówkę z dodatkiem cebulki i oleju. Z kapusty kiszonej przygotowuje się również smaczne zupy. Jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych czy dietetycznych to można kapuśniak ugotować na mięsie. W przeciwnym przypadku do kapuśniaku dodajemy wyłącznie warzywa.
Wśród wymienionych warzyw z rodziny kapustnych najmniej popularna w Polsce jest brukiew. Tymczasem bulwy brukwi są podstawą diety warzywnej mieszkańców Skandynawii. W naszych sklepach trudno jest kupić to warzywo – najlepiej wyhodować je w swoim ogrodzie.
Warzywa kapustne świetnie nadają się dla osób rozpoczynających dietę odchudzającą. Szczególnie polecana jest kapusta biała – 150 gram tego warzywa pokrywa całodzienne zapotrzebowanie organizmu na większość witamin, w tym na bezcenną i rzadko spotykaną witaminę K.
Wszystkie warzywa kapustne nadają się do przyrządzania dietetycznych surówek, zup oraz innych potraw gotowanych, duszonych, smażonych czy zapiekanych. Warto pamiętać, że tak jak wszystkie inne warzywa najcenniejsze są te, które zjadamy na surowo lub po krótkiej obróbce termicznej.
